Czy wiecie, że tylko 8% osób realizuje swoje postanowienia noworoczne (badania uniwersytetu w Scranton w Pensylwanii)? Dzieje się tak jednak nie tylko na początku roku. Większość ludzi ma ogromne problemy, aby osiągnąć to, o czym marzą i nic w tym dziwnego – zazwyczaj zabierają się do tego tematu w nieodpowiedni sposób, przez co z góry skazują swoje cele na porażkę. W takim razie jak osiągać wyznaczone cele? Jeżeli nie chcesz już więcej być w tym przegranym gronie, to dobrze trafiłeś. W tym artykule skoncentrujemy się na krokach i strategiach, które pomogą Ci nie tylko mądrze wyznaczyć cele, ale również je zrealizować. Zacznijmy jednak od podstaw.
Cele – dlaczego warto?
Tak naprawdę rozpoczynając każdy dłuższy projekt, zmianę w życiu lub chcąc rozwijać się w danej dziedzinie, powinniśmy zacząć od określenia, czego tak naprawdę chcemy. Dlaczego warto określać swoje cele zanim zaczniemy działać?
- Motywacja i Kierunek: Wyznaczenie celów nadaje sens naszym działaniom, dostarczając nam klarownej wizji do osiągnięcia. Cel stanowi dla nas motywację, która pomaga nam pokonywać trudności i utrzymuje nas w koncentracji, nawet jeżeli nasz plan jest długoterminowy.
- Efektywność działań: Cele pomagają nam skoncentrować się na konkretnych zadaniach i działań, eliminując rozproszenie uwagi. Poprzez jasno określone cele, możemy skuteczniej alokować naszą energię, czas i zasoby, co prowadzi do większej efektywności w osiąganiu rezultatów.
- Samorozwój: Wyznaczanie celów pomaga nam stale się rozwijać. Dążenie do osiągnięcia celów wymaga często nabywania nowych umiejętności, poszerzania wiedzy i doskonalenia się. Jest to niezwykle wartościowe zarówno dla naszego życia prywatnego jak i zawodowego.
- Mierzenie postępów: Cele stanowią miarę naszych postępów i osiągnięć. Dzięki nim możemy śledzić nasze sukcesy, oceniać skuteczność naszych działań oraz wprowadzać ewentualne korekty. To daje nam pewność, że zmierzamy we właściwym kierunku.
- Zwiększenie samoświadomości: Proces wyznaczania celów wymaga refleksji nad własnymi wartościami, marzeniami i priorytetami. To skłania nas do głębszego zrozumienia siebie i tego, co naprawdę chcemy osiągnąć w życiu.
Bez określenia celu działania będziesz błądził jak dziecko we mgle lub osiągnięcie zamierzonego efektu zajmie Ci dłużej.
Określanie celów – jak robić to dobrze?
Określając nasz cel zazwyczaj już na samym początku skazujemy go na porażkę. Dlaczego? Dzieje się tak, ponieważ nie wystarczy tylko go wyznaczyć – nasz cel musimy dobrze i jasno opisać, dzięki czemu będzie nam potem łatwiej wdrożyć odpowiedni plan.
Swoje cele warto określać w oparciu o metodę SMART. Według niej cel musi być:
- Skonkretyzowany (ang. Specific) – cel musi być konkretny, musimy jasno wiedzieć czego dotyczy i jaki ma być konkretny wynik naszego działania. Nie może być zbyt ogólny.
- Mierzalny (ang. Measurable) – cel musi być możliwy do zmierzenia, przede wszystkim po to, abyśmy umieli jasno ocenić, czy udało się go osiągnąć lub ile jeszcze nam zostało.
- Atrakcyjny (ang. Attractive) – cel powinien być w jakimś stopniu dla nas wyzwaniem oraz powinniśmy w jego osiągnięciu widzieć realne korzyści. Cel nie może być też zbyt łatwy, gdyż nie będziemy mieć dużej motywacji, aby podjąć wyzwanie.
- Realny (ang. Realistic) – cel musi być możliwy do osiągnięcia. Nie ma sensu formułować zbyt trudnych i nierealnych celów, bo inaczej będziemy czuć frustrację.
- Terminowy (ang. Timely) – cel musi być określony w czasie. Ustalenie konkretnego terminu realizacji pomoże Ci zmobilizować się do działania i rozpisać konkretny plan.
Biorąc pod uwagę wszystkie te pięć cech, Twój cel nie powinien brzmieć przykładowo “schudnąć”. Dużo lepszym celem będzie “w przeciągu najbliższych 6 miesięcy schudnę 5 kg stosując zdrową dietę i aktywność fizyczną, dzięki czemu poprawię swoje zdrowie i samopoczucie“. Czyli mamy terminowość (w przeciągu 6 miesięcy), konkret, bo wiemy co robimy (chudniemy stosując dietę i aktywność fizyczną), mamy mierzalność i realność (bo wiemy ile chcemy schudnąć i jednocześnie wiemy, że da się ten wynik w tym czasie osiągnąć) oraz atrakcyjność (bo wiemy dlaczego to robimy – chcemy poprawić swoje zdrowie i samopoczucie).
Zauważ, że tak sformułowany cel, jest świetnym punktem wyjścia do zaplanowania pracy nad nim – mamy określony termin (6 miesięcy) oraz narzędzia i metody, których chcemy użyć (dieta i aktywność fizyczna). Co więcej, cel uwzględnia nasze DLACZEGO („poprawię swoje zdrowie i samopoczucie“), co jednocześnie jest naszym najlepszym motywatorem do podjęcia i potem kontynuacji pracy.
Cele koniecznie zapisuj na kartce, najlepiej na ładnym papierze. Będzie to lepiej działać na Twój mózg, bo będziesz po prostu traktował bardziej poważnie to, co zapisałeś. Oprócz tego zapisywanie rzeczy na kartce lepiej oddziałowuje na naszą podświadomość.
Mając już poprawnie wyznaczone cele czas na ich realizację.
Robimy realny plan
Wiemy już, co chcemy i dlaczego chcemy to osiągnąć. Czas na wdrożenie naszych celów w życie. Do tego posłuży nam przygotowanie mądrego planu.
Ponownie usiądź z kartką i zrób burzę mózgów. Co powinnieneś zrobić, aby osiągnąć wyznaczony cel? Posłużmy się wcześniejszym przykładem. Nasz cel brzmi: “w przeciągu najbliższych 6 miesięcy schudnę 5 kg stosując zdrową dietę i aktywność fizyczną, dzięki czemu poprawię swoje zdrowie i samopoczucie“. Określiliśmy już, czym posłużymy się, aby to osiągnąć (dieta i aktywność fizyczna). W takim razie czas solidnie przygotować się do użycia tych narzędzi, czyli określić, co chcemy zmienić w naszym żywieniu oraz rozpisać plan treningowy. Możemy w tym celu zgłębić czeluście internetu lub skorzystać z pomocy specjalisty – najważniejsze to wiedzieć, co należy robić, czyli opracować strategię. Przykładowo Twoimi działaniami strategicznymi będzie wyeliminowanie cukru, białego pieczywa i przetworzonych produktów z diety oraz realizacja planu treningowego wybranego trenera (np. 3 sesje w tygodniu).
Zobacz, z naszego dużego celu wyklarowało nam się kilka mikrocelów/zasad:
- wyrzucam cukier z diety
- wyrzucam białe pieczywo z diety
- koniec z produktami przetworzonymi
- ćwiczę 3 razy w tygodniu
Wdrożenie w życie każdego z nich będzie skutkować realizacją dużego celu. I o to właśnie chodzi: w ujęciu ogólnym Twoje plany mogą Cię przytłaczać, jednak rozpisując je na mniejsze jednostki stają się one możliwe do osiągnięcia.
Idźmy dalej – czas nasze mikrocele osadzić w czasie. Przykładowo możesz postanowić, że raz w tygodniu będziesz planować posiłki na kolejne 7 dni w oparciu o swoje nowe zasady i będziesz to konsekwentnie realizował. Podobnie z ćwiczeniami, możesz skorzystać z gotowych planów treningowych lub sam zaplanować, co będziesz ćwiczył w danym tygodniu. Zobacz, tu również tworzą nam się kolejne mikro cele:
- w tym tygodniu każdego dnia zjem 3 pełnowartościowe posiłki
- w tym tygodniu zrealizuję 3 treningi
Ważna rada: wyznacz jeden dzień w tygodniu, w którym zaplanujesz realizację swoich mikroceli na kolejne 7 dni. Warto planować wszystko wcześniej, aby w trakcie dnia czy tygodnia nie musieć wymyślać i zastanawiać się, co właściwie masz zrobić. Dzięki temu istnieje mniejsze ryzyko, że odpuścisz, bo nie będziesz miał pomysłu co dalej.
Określanie i planowanie swoich celów ułatwi Ci GENERATOR CELÓW, który przygotowałam dla Ciebie przy okazji tego artykułu. Korzystając z niego będzie Ci łatwiej określić swój cel, zmotywować się oraz zaplanować cały plan działania. Gotowy szablon znajdziesz tutaj.
Metoda małych kroków
To, co wyżej opisaliśmy, to realizacja celów przez metodę małych kroków. Zobacz, wyszliśmy od dużego celu, a skończyliśmy na małych celach tygodniowych. Metoda małych kroków jest najlepsza i najbardziej efektywna, zarówno do celów osobistych jak i biznesowych. Rozpisując swoje cele na mikrocele i osadzając wszystko w czasie wiesz, że każda nawet najbardziej żmudna czynności ma sens, bo jest częścią czegoś większego.
Przy okazji omawiania metody małych kroków warto wspomnieć o japońskiej filozofii Kaizen. W skrócie zachęca ona do nieporywania się z motyką na słońce, tylko stopniowej pracy i wprowadzania zmian. Przykładowo jeśli chcesz zacząć biegać, zaczynasz od 5 minut dziennie. Po tygodniu dodajesz kolejne 5 minut. Przez następne tygodnie dodajesz znowu po 5 minut. Dzięki temu nawet nie zauważysz, kiedy udało Ci się zrealizować pełną godzinę treningu. Gdybyś zaczął bieganie od udziału w maratonie, to nie dość że byłoby to nierozsądne, to szybko byś się zniechęcił nie osiągając jednocześnie nic.
Kontroluj swoje postępy
Nic tak nie motywuje, jak śledzenie swoich postępów, a im dłużej jesteśmy „w ciągu” realizacji naszych mikrocelów, to tym bardziej nie chcemy przerwać dobrej passy. Dlatego warto wykorzystać odpowiednie narzędzia, dzięki którym będziemy śledzić nasze małe osiągnięcia. Możemy użyć do tego różnych aplikacji, wybór na rynku jest bardzo szeroki. Ja niezmiennie polecam Wam Notion, w którym możemy stworzyć dowolny system do obserwacji i kontrolowania naszych postępów.
Przygotowałam dla Was kilka szablonów, które zainspirują Was, jak można korzystać z Notion:
- Dziennik nawyków – świetne narzędzie do budowania dobrych codziennych nawyków
- Proste zarządzanie projektami – prosty system do określania zadań, odhaczania ich i śledzenia postępów
- Moduł „Moje cele” w systemie Freelancer Pro, w którym określamy nasze cele roczne i kwartalne w naszym biznesie
- Wspomniany wcześniej Generator celów, w którym krok po kroku rozpiszecie i zaplanujecie, co chcecie osiągnąć zgodnie z zasadami, o których wspominałam w tym artykule.
Kilka istonych kwestii
Na koniec tego artykułu chciałabym poruszyć jeszcze kilka kwestii, o których warto pamiętać pracując ze swoimi celami:
- Wyznaczaj sobie terminy wykonania danego zadania czy mikrocelu. To dobrze działa na Twoją dyscyplinę i motywacje i pozwoli Ci zadbać o odpowiednie tempo pracy.
- Oceń siły na zamiary. Pamiętaj, że często przeceniamy nasze możliwości i dajemy sobie za mało czasu na wykonanie niektórych zadań. Stąd też na wykonanie swojego ambitnego planu załóż sobie 2 razy więcej czasu – nadal będziesz zmobilizowany terminem, a jednocześnie sam będziesz z siebie jeszcze bardziej zadowolony, gdy uda Ci się coś zrobić szybciej. Oprócz tego weź pod uwagę, że życie pisze czasem swoje scenariusze i czasem musisz coś przełożyć. Przykładowo mając 39 stopni gorączki trudno będzie wymagać od Ciebie, abyś był w pełni sił do działania.
- Nagradzaj się i ciesz się samym procesem. Zrealizowałeś wszystkie plany na dany dzień, tydzień, miesiąc? To już jest sukces! Chwal siebie oraz bądź z siebie zadowolony za każdym razem, kiedy kolejny mały krok przybliży Cię do tego, co chcesz osiągnąć.
Podsumowanie
Wyznaczanie celów nie tylko dostarcza klarownego kierunku dla naszych działań, ale także stanowi motywującą siłę, napędzającą naszą efektywność i rozwój. Dzięki celom mierzymy postępy, doskonalimy się oraz skupiamy na istotnych priorytetach. Aby skutecznie je realizować musimy:
- dobrze określić cel, np. używając zasad metody SMART
- przygotować się do zaplanowania i realizacji, np. określić narzędzia i metody jakich chcemy użyć
- rozpisać nasz duży cel na mikrocele określone w mniejszych jednostkach czasu, np. używając tego szablonu
- stosować metodę małych kroków
- kontrolować postępy, aby utrzymać samodyscyplinę
- nagradzać się i cieszyć się z procesu zmiany
Jeżeli wdrożymy te wszystkie zasady, to jestem pewna, że uda nam się osiągnąć to, co wymarzyliśmy.
